Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày
20/6/2017, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018.
Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch
vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp
lý theo quy định của Luật này, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân
trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật. Luật Trợ giúp pháp lý quy
định về người được trợ giúp pháp lý; tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý; người
thực hiện trợ giúp pháp lý; hoạt động trợ giúp pháp lý; trách nhiệm của cơ
quan, tổ chức, cá nhân đối với hoạt động trợ giúp pháp lý.
Luật mở rộng các đối tượng được trợ
giúp pháp lý bao gồm: (1) Người có công với cách mạng; (2) Người thuộc hộ
nghèo; (3) Trẻ em; (4) Người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế
- xã hội đặc biệt khó khăn; (5) Người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi;
(6) Người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo; (7) Người thuộc một trong các trường
hợp sau đây có khó khăn về tài chính: Cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ
và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; Người nhiễm chất độc da cam;
Người cao tuổi; Người khuyết tật; Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại
trong vụ án hình sự; Nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; Nạn nhân của hành
vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người; Người nhiễm
HIV.
Luật bổ sung các quy định về trình tự
thực hiện trợ giúp pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho người được trợ giúp
pháp lý, nhất là việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp lý trong hoạt động tố tụng.
Ngoài hình thức nộp đơn trực tiếp, gửi qua đường bưu điện, người dân có thể nộp
đơn yêu cầu qua hình thức điện tử, fax để tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại
(điểm b và điểm c khoản 2 Điều 29); có thể yêu cầu trợ giúp pháp lý thông qua
người thân thích, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hoặc cơ quan,
tổ chức, cá nhân khác (khoản 2 Điều 8); thụ lý giải quyết ngay khi người yêu cầu
chưa thể cung cấp hồ sơ theo quy định nhưng cần thực hiện trợ giúp pháp lý ngay
như vụ việc sắp hết thời hiệu, sắp đến ngày xét xử (khoản 4 Điều 30).
Luật quy định rõ, Trung tâm trợ giúp
pháp lý nhà nước thực hiện trợ giúp pháp lý thuộc một trong các trường hợp sau
đây: Người được trợ giúp pháp lý đang cư trú tại địa phương; Hoặc vụ việc trợ
giúp pháp lý xảy ra tại địa phương; Hoặc vụ việc trợ giúp pháp lý do cơ quan có
thẩm quyền về trợ giúp pháp lý ở Trung ương yêu cầu. Trợ giúp pháp lý được thực
hiện trong các lĩnh vực pháp luật, trừ lĩnh vực kinh doanh, thương mại. Các
hình thức trợ giúp pháp lý bao gồm: (1) Tham gia tố tụng; (2) Tư vấn pháp luật;
(3) Đại diện ngoài tố tụng.
Luật Trợ giúp pháp lý số 69/2006/QH11
hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Văn phòng Ban