Cứ mỗi khi doanh
nghiệp (DN) gặp khó khăn, phá sản, chủ “biến mất” là hàng trăm, hàng nghìn lao
động lại khốn khổ vì bị nợ lương, nợ BHXH, BHYT, gây bao hệ lụy cho xã hội. Những
vụ chủ DN bỏ trốn vừa xảy ra tại TP.HCM và tỉnh Đồng Nai đã gióng lên hồi
chuông cảnh báo…
Cuối năm 2017 đầu năm
2018, một số chủ DN trên địa bàn TP.HCM và tỉnh Đồng Nai đã đột ngột "biến
mất", khiến hàng trăm người lao động (NLĐ) lao đao vì không có tiền lương,
thưởng Tết.
Cần xác định rõ khái niệm chủ doanh nghiệp bỏ
trốn
Tại Hội nghị Đoàn
Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam lần thứ 28 (khóa XI) vừa diễn ra, đại diện LĐLĐ TP.HCM
đã chia sẻ thực trạng chủ DN bỏ trốn đang diễn ra trên địa bàn TP. Theo lãnh
đạo LĐLĐ TP, thủ tục để xác định thế nào là chủ bỏ trốn vẫn còn rất khó khăn,
chủ bỏ đi đồng nghĩa với CN bị nợ lương, nợ BHXH. "LĐLĐ TP.HCM cũng tìm
mọi cách để bảo vệ NLĐ như đóng tiền BHXH cho những trường hợp nữ mang thai, để
họ được hưởng chế độ thai sản. Thậm chí, còn phải nộp cả phần lãi do DN nộp
chậm tiền đóng BHXH…"- lãnh đạo LĐLĐ TP cho biết.
Chính vì vậy, LĐLĐ
đồng ý với đề xuất giao Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với các bộ, ngành liên quan
sớm trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Khoản
7, Điều 10 của Luật BHXH năm 2014 (biện pháp xử lý trong trường hợp cần thiết),
nhằm đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng về BHXH của NLĐ, nhất là NLĐ ở các DN có
chủ bỏ trốn.
Ông Trần Thanh
Hải- Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng cho rằng, chủ DN bỏ trốn
được coi là vấn đề thời sự, rộ lên tại thời điểm trước Tết và hiện vẫn đang
diễn ra. Vấn đề giải quyết tài sản trong những trường hợp này hiện còn rất
nhiêu khê. Vì vậy, theo ông Hải, các ngành liên quan cần kiến nghị Thủ tướng
ban hành quy định giải quyết tổng thể thực trạng này; trong đó có việc kiến
nghị khôi phục Quyết định 30/2009/QĐ-TTg của Chính phủ về việc hỗ trợ đối với
NLĐ bị mất việc làm trong DN gặp khó khăn do suy giảm kinh tế…
Ông Lê Đình Quảng-
Phó Trưởng ban Quan hệ lao động (Tổng LĐLĐ Việt Nam) phân tích thêm: Năm 2009,
khi hiện tượng chủ DN "bỏ đi không hẹn ngày trở lại" rộ lên, Thủ
tướng đã có Quyết định số 30/2009/QĐ-TTg. Tại Điều 2 của Quyết định này có ghi
"đối với NLĐ bị mất việc làm tại DN mà chủ DN bỏ trốn trong năm
2009…". Như vậy, Quyết định có nhắc đến "chủ DN bỏ trốn", nhưng
tiêu chí như thế nào là "chủ DN bỏ trốn" thì cho đến nay vẫn chưa có
một văn bản pháp quy nào định nghĩa cụ thể. Đồng thời, cũng chưa có quy định về
quy trình xử lý tài sản đối với DN có chủ bỏ trốn.
Đây chính là
"điểm thắt", khiến hàng ngàn NLĐ bị thiệt hại nghiêm trọng về quyền
lợi (việc làm, tiền lương, BHXH, BHYT...), đòi hỏi pháp luật phải có sự điều
chỉnh, nhằm đưa ra những tiêu chí cụ thể về việc chủ DN bỏ trốn. Chẳng hạn,
trong vòng bao nhiêu ngày người đại diện của DN vắng mặt mà không có thông báo
cho chính quyền sở tại và không có ủy quyền hợp pháp cho người khác hoặc các cơ
quan chức năng đã có thông báo công khai mà chủ DN không có phản hồi thì được
xem là "chủ DN bỏ trốn". Khi đó, cơ quan chức năng được quyền thanh
lý tài sản của DN theo luật định để trả lương, BHXH, BHYT cho NLĐ. Đồng thời,
qua đó làm cơ sở cho NLĐ hoặc tổ chức Công đoàn khởi kiện, yêu cầu phá sản DN
để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.