Ở mặt tích
cực, với sự áp dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông
tin, thị trường lao động gia tăng số lượng việc làm, đặc biệt là các việc làm
cần lao động có kỹ năng.
Các điều
kiện lao động được cải thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng lao động, chất
lượng việc làm. Trong kết nối cung cầu, các trung tâm dịch vụ việc làm với ứng
dụng công nghệ mang lại tiện ích cho người lao động (NLĐ)…Ở khía cạnh khác,
những công việc đơn giản, dễ bị thay thế có thể biến mất. Nhiều tiên lượng đã
chỉ ra, nhiều việc làm giản đơn trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may,
da giày… bị mất đi.
Một số tổ
chức có dự báo khoảng 50% việc làm bị mất, tuy nhiên "những dự báo đó đôi
khi vượt quá thực tế". Ví dụ trong ngành dệt may làm cái váy, cần đến 78
động tác. Trong khi đó, máy móc chỉ có thể làm được 8 bước cơ bản, điều đó có
nghĩa là vẫn sử dụng bàn tay, trí óc của con người là chủ yếu. Chưa kể, sử dụng
máy móc có khi cũng đắt không kém con người, bởi doanh nghiệp phải xây dựng cả
quy trình sử dụng máy móc, máy móc cũng phải thay thế và cần có người để thao
tác. Chính các doanh nghiệp cũng cân nhắc kỹ lưỡng trong việc áp dụng máy móc
như thế nào.
"Cuộc
chiến" việc làm giữa máy móc và con người phụ thuộc rất nhiều vào việc
chuẩn bị cho cuộc cách mạng 4.0 như thế nào. Quan trọng nhất là nhìn ra xu
hướng để có sự chuẩn bị; nếu không có sự chuẩn bị thì sẽ bị thay thế, còn mức
độ bị thay thế như thế nào phụ thuộc vào chính mỗi NLĐ và cơ quan quản lý. Với
NLĐ, cần chuẩn bị đào tạo, tự đào tạo, trau dồi liên tục, không phải học tập
suốt đời mà học tập suốt ngày để nâng cao trình độ. Cơ quan nhà nước cần chuẩn
bị nguồn nhân lực chất lượng đáp ứng nhu cầu xã hội, nhất là những ngành, nghề
mới xuất hiện như lập trình robot, sản xuất robot, tự động hóa; công tác dự
báo, thông tin thị trường lao động cập nhật liên tục.
Phòng Quản lý Lao động
(Diza)